Bomen op begraafplaatsen

Bomen zijn onmisbare elementen op begraafplaatsen. Ze creëren een passende sfeer en bieden beschutting. Ze zijn geplant voor meerdere generaties en hun stille aanwezigheid, jaar in jaar uit, biedt velen troost.

Levende elementen

Op begraafplaatsen gedenkt men de overledenen en vaak is het ook een plek voor bezining. Het is dus niet voor niets dat veel begraafplaatsen in een groene omgeving liggen, want een natuurlijke omgeving kalmeert de geest. Bomen zijn hierin de stoere elementen die vaak veel ouder kunnen worden dan wij mensen. Ze bewegen mee met de seizoenen en zorgen voor nieuw leven. Ze bieden een leefomgeving en foerageermogelijkheden voor o.a. vogels en insecten en doen ons beseffen dat we allemaal onderdeel zijn van een groot, complex systeem.

Vormgevende elementen

Op een begraafplaats zorgen bomen behalve voor leven ook voor structuur en diepte. Een goed geplaatste boom kan een enorm effect opleveren. Meerdere bomen op een rij wijzen de weg, trekken de blik ergens naar toe of leiden juist af. Boomsoorten hebben ieder een eigen karakter en voor iedere groene wens is een geschikte boom te vinden. Zo zijn er solitairen als de bekende rode (treur)beuk, een Japanse notenboom (Ginkgo biloba) met zijn felgele herfstblad, of de groenblijvende mammoetboom (Sequoiadendron giganteum). Voor lichte kleuraccenten zijn er soorten met geelgroen blad zoals Catalpa bignonioides ‘Aurea’, de gele trompetboom met geurende bloemen, of met bonte bladeren zoals bijvoorbeeld Cornus controversa ‘Variegata’, een struikachtige groeier. Voor het beplanten van lanen zijn bijna alle hoogstambomen geschikt en je zou kunnen denken aan soorten met een mooie herfstkleur zoals Liquidamber styraciflua (amberboom) of Acer rubrum (rode esdoorn) in de verschillende cultivars. Om verzekerd te zijn van een uniforme herfstkleur is het aan te bevelen om een cultivar te kiezen. Goed geplaatste Japanse sierkersen zoals Prunus yedoensis leveren in het voorjaar een wolk aan bloemen en van veel soorten bestaan ook struikvormen. Voor waterpartijen zijn er bomen die met hun wortels in het water kunnen staan, zoals de Taxodium distichum (moerascypres).

De keuze is eigenlijk eindeloos; met bomen zijn veel verschillende sferen, ruimtes en zichtlijnen te creëren. Hierbij moet wel goed worden gekeken naar de eisen die de boom stelt. Een boom zal zich alleen goed ontwikkelen als de standplaats voldoet aan de basisbehoefte. Op een begraafplaats mogen bomen vaak heel oud worden, dus de juiste boom op de juiste plaats is hier nog extra belangrijk.

Begraafplaatsen en biodiversiteit

Natuurbegraven wordt steeds populairder. Dat kan op speciale begraafplaatsen in natuurgebieden, waar je het graf overlaat aan de natuur en bovengronds geen stenen of andere uitgebreide markeringen aanbrengt. Op een natuurbegraafplaats speelt bescherming, behoud en beheer van de natuur een hoofdrol. Verschillende bomen worden aangeplant voor een gevarieerd bos en door zorgvuldig maaibeheer krijgen heide en bloemen de kans te groeien op de grasvelden. Zo krijgt de natuur alle ruimte om zich te ontwikkelen en wordt een mooie bijdrage geleverd aan de biodiversiteit.

Lindes, eiken, wilgen en iepen zijn hiervoor goede boomsoorten, ze zitten vol met levende organismen. Een mooie sterk linde is bv. Tilia cordata, de kleinbladige linde. Het sortiment iepen omvat tegenwoordig ook soorten die iepziekte resistent zijn getest. Goede soorten zijn onder andere Ulmus ‘Lutece’ en Ulmus laevis. Acer campestre is kampioen van de esdoorns als het om biodiversiteitswaarde gaat. Verder trekken alle fruitbomen bijen en andere bestuivers aan. Dat geldt ook voor sierappels en sierkersen, zolang ze enkelbloemig zijn, zoals Malus ‘Red Sentinel’, Malus ‘White Angel’ en Prunus ‘The Bride’. Lijsterbessen zoals ‘Sorbus Dodong’, met zijn rijke bloei en vele bessen, trekken vogels en bijen. Datzelfde geldt voor meidoorns zoals Crataegus persimillis ‘Splendens’ die ook nog een mooie herfstkleur heeft.

Ook als het om bevordering van de biodiversiteit gaat zijn er dus vele verschillende mogelijkheden, variërend van struiken en kleine bomen tot bomen van de eerste grootte. Met behulp van de bomenzoeker op deze website is het mogelijk op kenmerken te filteren en zo de geschikte bomen voor iedere plek te vinden.